Dostępne dane i prognozy na temat zdrowia psychicznego pokazują, że zaburzenia psychiczne są poważnym i narastającym problemem na całym świecie. Depresja i zaburzenia związane z nadużywaniem alkoholu są to dwa najczęściej występujące zaburzenia psychiczne na świecie, a depresja znajduje się na liście 20 najważniejszych przyczyn niepełnosprawności.

Czym jest zdrowie psychiczne?

Współczesna psychologia określa zdrowie psychiczne jako dojrzałą, dobrze przystosowaną i optymalnie funkcjonującą osobowość. Prawidłowy i konstruktywny proces powstawania oraz rozwoju zdrowia psychicznego, zmierzający do osiągnięcia przez człowieka dojrzałej osobowości, wyraża się w kształtowaniu cech twórczych, a następnie postawy twórczej.

 Osoba zdrowa psychicznie jest dobrze przystosowana do otoczenia. Ma realistyczny stosunek do swoich problemów, zdaje sobie sprawę ze swych braków i niedociągnięć oraz niedoskonałości osób ze swego otoczenia. Jednocześnie odznacza się twórczą spontanicznością w pracy i w stosunkach społecznych, potrafi wykorzystać w działaniu posiadane zdolności i kompetencje. 

Zdrowie psychiczne to m.in. umiejętność przystosowania do zmieniających się warunków rzeczywistości. Nie oznacza to jednak konieczności rezygnacji z własnych wartości i celów. W dążeniu do ideału osobowości na drodze osobistego rozwoju zawsze można być osobą autentyczną, niepowtarzalną i autonomiczną. 

Wyróżniamy następujące kryteria stanowiące narzędzie do diagnozowania zdrowia psychicznego: • ogólne – określają stosunek człowieka do rzeczywistości i świata, • egocentryczne – określają stosunek człowieka do siebie samego, • społeczne – określają stosunek człowieka do społeczeństwa, życia społecznego i wspólnot, • etyczne – określają poziom moralny człowieka. 

Zdrowie psychiczne – definicja WHO

http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_3_2017/407Galderisi_PsychiatrPol2017v51i3.pdf

Definicja zdrowia psychicznego Światowej Organizacji Zdrowia to: „stan dobrego samopoczucia, w którym człowiek wykorzystuje swoje zdolności, może radzić sobie ze stresem w codziennym życiu, może wydajnie i owocnie pracować oraz jest w stanie wnieść wkład w życie danej wspólnoty”. Zły stan zdrowia psychicznego to problemy ze zdrowiem psychicznym i napięcie, osłabione funkcjonowanie połączone z cierpieniem; pojawiają się objawy i rozpoznawalne zaburzenia psychiczne, takie jak schizofrenia i depresja. 

Zdrowie psychiczne to dobrostan, w którym jednostka realizuje swoje możliwości i potrafi poradzić sobie z różnorodnymi sytuacjami życiowymi, jest w stanie uczestniczyć w życiu społecznym oraz produktywnie pracować

5 ciekawych faktów na temat zdrowia psychicznego

Czy można ufać badaniom statystycznym? Kto najczęściej cierpi na zaburzenia odżywiania i jak pandemia koronawirusa wpłynęła na nasze życie? Oto kilka ważnych faktów na temat zdrowia psychicznego, które mogą Cię zaskoczyć.

1. Według założeń współczesnej psychiatrii żaden człowiek nie jest całkowicie zdrowy psychicznie. Choroba nie musi też obejmować wszystkich obszarów naszego zachowania, sposobu myślenia lub funkcjonowania w społeczeństwie. Przekonanie to wydają się potwierdzać badania statystyczne, które wykazały między innymi, że nawet 1,34 mln Polaków w wieku produkcyjnym swoją kondycję psychiczną ocenia negatywnie. Należy pamiętać, że nawet poważne problemy, które nie dają nas spokoju od wielu lat, nie są nieuleczalne. 
2. Nawet małe dzieci mogą wykazywać oznaki zaburzeń psychicznych. Problemy te mogą dotyczyć każdego, niezależnie od wieku lub pochodzenia. Niestety w wielu przypadkach bardzo trudno rozpoznać ich naturę. Często nie jesteśmy w stanie odróżnić pierwszych sygnałów choroby od charakterystycznych dla dzieciństwa lub okresu dojrzewania silnych emocji i wahań nastroju.
3. Zaburzenia psychiczne częściej występują wśród kobiet. W wielu krajach najbardziej rozpowszechnione są zaburzenia depresyjne, fobie specyficzne i ataki paniki, a także uzależnienia od substancji i dystymia, czyli przewlekłe, trwające minimum dwa lata obniżenie nastroju. Kobiety częściej niż mężczyźni mają otrzymywać rozpoznanie między innymi fobii społecznej i fobii specyficznych, napadów paniki, agorafobii lub zaburzeń odżywiania. W przypadku nadużywanie alkoholu i substancji psychoaktywnych wskaźnik ten jest jednak wyższy u mężczyzn.
4. Globalne statystyki dotyczące zdrowia psychicznego rzadko odzwierciedlają rzeczywistą skalę problemu. Należy pamiętać, że nie wszystkie próby samobójcze zgłaszane są w odpowiednim miejscu. Badania mogą również pomijać wiele osób cierpiących na zaburzenia o ciężkim lub łagodnym przebiegu, które dotychczas nie zostały zdiagnozowane.
5. Pojawiła się nowa odmiana zespołu stresu pourazowego. Post-pandemic stress disorder, czyli zespół stresu popandemicznego, ma występować u osób, które mierzą się dziś z konsekwencjami długotrwałego stresu i traumy wywołanych pandemią Covid-19.

Zdrowie psychiczne – jak je poprawić?

Pierwszą rzeczą, którą warto zrobić, jeśli chcemy chronić swoje zdrowie psychiczne, poprawić je i zapobiegać przyszłym problemom

Szczególnie trudne może się okazać 

Poszukaj wsparcia wśród bliskich – podziel się z rodziną i przyjaciółmi tym, co przeżywasz, porozmawiaj w szczery i otwarty sposób o swoich lękach. Gdy to zrobisz, będziesz mógł otrzymać od nich wsparcie w trudnych sytuacjach.

Zatroszcz się o zachowanie rytmu dobowego dziecka (spanie w nocy, a nie w dzień), wysypianie się i regularne, zbilansowane posiłki. • Zachęć dziecko do działań, które pomagają zrozumieć i wyrazić uczucia, jak np. pisanie pamiętnika

Kiedy skorzystać z pomocy specjalisty?

Depresja, napady lękowe i inne powszechne problemy mogą wystąpić nie tylko u młodzieży i dorosłych, ale również u najmłodszych. Kiedy skorzystać z pomocy specjalisty? W przypadku najmłodszych sygnałem alarmowym będą między innymi zmiany w wynikach szkolnych, częste napady złości i koszmary, agresja lub skłonności do nadmiernego zamartwiania się. Najważniejsze, by nie bagatelizować wszystkich niepokojących zmian w zachowaniu i rytmie dobowym.

Osoby, które mają problemy ze zdrowiem psychicznym, często przestają robić rzeczy, które niegdyś sprawiały im przyjemność, mają trudności z komunikacją i utrzymaniem kontaktów towarzyskich, często czują się niepokój, rozdrażnienie i zmęczenie. Na co jeszcze warto zwrócić uwagę? Niezależnie od wieku wskazaniem do wizyty u psychiatry będą wszystkie objawy, które utrzymują się przez dłuższy czas, przeszkadzają nam w wykonywaniu codziennych obowiązków i stają się coraz bardziej dotkliwe. 

Dlaczego nie należy wstydzić się problemów psychicznych?

Wstyd to całkowicie naturalna, powszechna emocja. W niektórych przypadkach może ona jednak znacznie utrudniać terapię. Bezpośrednio przyczynia się też do wielu stanów, które zmuszają nas do szukania profesjonalnej pomocy. Onieśmielenie i lęk przed kompromitacją często stoją u źródła trudności interpersonalnych. Przezwyciężenie ich nie będzie proste, jeśli nie będziemy w stanie całkowicie otworzyć się przez specjalistą. Nie tylko ryzykujemy wówczas, że wizyty nie przyniosą spodziewanego efektu, a psychiatra nie będzie w stanie dotrzeć do źródła obecnych problemów. Bezpośrednio prowadzić to może również do przedwczesnego zakończenia terapii.

Promowanie postawy zrozumienia i akceptacji to podstawowy cel wielu kampanii dotyczących zdrowia psychicznego i emocjonalnego. Niestety wciąż jeszcze zdarza się, że chorzy spotykają się z niezrozumieniem. Wstyd i perspektywa odrzucenia to jedne z najczęstszych powodów, przez które odkładamy wizytę u psychiatry. Próbując udawać, że wszystko jest w porządku, możemy jednak wyrządzić sobie jeszcze większą krzywdę. W wielu przypadkach tylko specjalistyczna opieka pozwoli nam wygrać z chorobą. 

Nawet jeśli obawiamy się reakcji bliskich, nie powinniśmy pozwolić, aby wstyd zniechęcił nas do podjęcia leczenia pod opieką specjalisty, takiego jak psycholog, psychoterapeuta lub psychiatra. Jelenia Góra to miasto, w którym możemy skorzystać z profesjonalnej opieki w trybie ambulatoryjnym lub stacjonarnym w Dziennym Oddziale Psychiatrycznym CM Zabobrze.