Nadużywanie alkoholu uznawane jest obecnie za najczęstszą przyczynę chorób wątroby na świecie. Pierwsze stadium alkoholowej choroby wątroby może pojawić się nawet po kilku dniach intensywnego picia. Zatrzymanie postępu wielu poważniejszych dolegliwości i zredukowanie istniejących zmian będzie niekiedy możliwe tylko przy zachowaniu abstynencji. Dlaczego tak ważne jest wczesne leczenie alkoholizmu? Jakich powikłań zdrowotnych możemy wówczas uniknąć?

Jak alkohol wpływa na wątrobę?

Najważniejszym narządem odpowiedzialnym za metabolizowanie alkoholu jest wątroba. Chociaż nałóg ten negatywnie wpływa na cały organizm, to właśnie ona jest szczególnie narażona na szkodliwe działanie używek. Prawdopodobieństwo wystąpienia licznych konsekwencji zdrowotnych znacznie wzrasta w przypadku osób uzależnionych. Oczywiście na rozwój choroby wpływa też kilka innych czynników. Znaczenie mogą mieć przyjmowane leki i sposób odżywiania, płeć, współistniejące schorzenia, a nawet uwarunkowania genetyczne. Jego toksyczny wpływ rośnie też w miarę upływu lat, kiedy stopniowo pogarsza się nasza zdolność do metabolizowania trunków.

Metabolity alkoholu, takie jak aldehyd octowy, odpowiedzialne są za występowanie potencjalnie niebezpiecznych reakcji w naszym organizmie. Prowadzą one do ciężkich zaburzeń biochemicznych w hepatocytach. Właśnie w ten sposób u niektórych pacjentów rozwija się alkoholowa choroba wątroby (ALD). Poszczególne stadia choroby mogą współistnieć ze sobą lub występować oddzielnie. Należą do nich: alkoholowe stłuszczenie, zapalenie i marskość wątroby. Postawienie diagnozy wymaga przeprowadzenia wywiadu z pacjentem, który pomoże ustalić objawy i potwierdzić nadużywanie alkoholu. Następnie należy wykonać określone badania laboratoryjne i obrazowe. W niektórych przypadkach konieczna jest biopsja wątroby.

Jakie choroby może wywołać nadużywanie alkoholu?

Czym charakteryzują się alkoholowe choroby wątroby? Jakie mogą mieć konsekwencje?

• Alkoholowe stłuszczenie wątroby – może wystąpić już po kilku lub kilkunastu dniach spożywania dużych ilości alkoholu. Pacjenci wciąż jeszcze będą jednak w stanie uniknąć poważnych konsekwencji zdrowotnych, jeśli zdecydują się na abstynencję. Zazwyczaj zmiany są całkowicie odwracalne przy zachowaniu trzeźwości.
• Alkoholowe zapalenie wątroby, czyli hepatopatia alkoholowa – wśród powszechnych objawów wymienia się zwykle osłabienie, utratę łaknienia, bóle brzucha, nudności, wymioty, gorączkę, zmiany skórne i żółtaczkę. Chociaż powstrzymanie się od picia poprawia rokowania pacjentów, nie zawsze chroni ono przed dalszym rozwojem choroby. Konsekwentne nadużywanie alkoholu przynajmniej w 56% przypadków skutkuje natomiast wystąpieniem marskości wątroby.
• Alkoholowa marskość wątroby – na samym początku pacjenci skarżą się często na osłabienie i nietolerancję wysiłku. Następnie pojawiają się inne charakterystyczne symptomy, takie jak brak apetytu, stan podgorączkowy, spadek masy ciała i obrzęki. Możliwe są też krwawienia z nosa i dziąseł lub zaburzenia miesiączkowania. Prognozy dla pacjentów z marskością choroby są bardzo niepokojące. Wśród osób, które nadal nadużywają alkoholu, śmiertelność utrzymuje się na poziomie 85%. Zmiana nawyków zmniejsza to ryzyko zaledwie o 10%.

Dlaczego warto rozpocząć leczenie alkoholizmu jak najszybciej?

Konsekwencje intensywnego, nieumiarkowanego picia mogą być naprawdę poważne. Prawidłowe funkcjonowanie wątroby jest niezbędne do utrzymania zdrowia i dobrej kondycji organizmu. Jednym z jej najważniejszych zadań jest neutralizacja różnego rodzaju toksyn, takich jak wydzielane w nadmiarze hormony, leki, bakterie lub właśnie alkohol. Kiedy ulega ona uszkodzeniu, jedynym ratunkiem dla pacjentów jest całkowite odstawienie trunków i odpowiednio dobrane leczenie. W niektórych przypadkach ich stan jest na tyle poważny, że konieczna okazuje się transplantacja.

Zazwyczaj wczesne stadia alkoholowych chorób wątroby przebiegają jednak bezobjawowo. Oznacza to, że znacznie trudniej jest wykryć niebezpieczne problemy ze zdrowiem i zatrzymać ich rozwój. Właśnie dlatego tak ważne okazuje się wczesne leczenie alkoholizmu. Zachowanie trzeźwości może niekiedy pomóc w złagodzeniu lub nawet odwróceniu zmian, które w przeciwnym wypadku byłby groźne dla naszego zdrowia lub życia. Warto jednak pamiętać, że na zmianę nawyków może być zbyt późno w późniejszych stadiach choroby, które cechują się wysokim wskaźnikiem śmiertelności.