Otyłość jest stanem patologicznym, w którym nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie prowadzi do zaburzeń zdrowia. Jest to zespół metaboliczny, który zwiększa ryzyko wystąpienia wielu innych chorób, zarówno fizycznych, jak i psychicznych.

Jak rozpoznać otyłość?

Wyznacznikiem otyłości jest wskaźnik masy ciała (BMI), który oblicza się, dzieląc masę ciała w kilogramach przez kwadrat wzrostu w metrach. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), otyłość jest rozpoznawana, gdy BMI przekracza 30 kg/m^2.

Diagnozę otyłości stawia lekarz, który może skorzystać z dodatkowych badań, takich jak pomiar obwodu talii, badanie składu ciała czy badania biochemiczne, aby lepiej zrozumieć stopień otyłości i związane z nią ryzyko zdrowotne.

Kogo dotyka otyłość?

Otyłość dotyka osób w różnym wieku, obu płci i wszystkich grup społecznych, choć najczęściej występuje u osób dorosłych. W Polsce, według danych z 2021 roku, problem otyłości dotyczy około 20% mężczyzn, 25% kobiet oraz około 14% dzieci i młodzieży.

Oto pięć przykładów chorób, które są wywoływane przez otyłość:

• Choroby serca i naczyń krwionośnych – Otyłość zwiększa ryzyko wystąpienia chorób serca, takich jak choroba wieńcowa i nadciśnienie tętnicze.
• Cukrzyca typu 2 – Otyłość jest jednym z głównych czynników ryzyka dla cukrzycy typu 2, choroby charakteryzującej się podwyższonym poziomem glukozy we krwi.
• Choroby stawów – Nadmierna waga zwiększa obciążenie stawów, co może prowadzić do ich uszkodzenia i rozwoju takich schorzeń jak osteoartroza.
• Choroby układu oddechowego – Otyłość może powodować problemy z oddychaniem, takie jak bezdech senny czy astma.
• Niektóre rodzaje nowotworów – Otyłość zwiększa ryzyko wystąpienia wielu rodzajów raka, w tym raka piersi, raka jelita grubego, raka trzustki czy raka wątroby.

Jak walczyć z otyłością?

Zalecane sposoby walki z otyłością obejmują przede wszystkim zmianę stylu życia, obejmującą zbilansowaną dietę i regularną aktywność fizyczną. W niektórych przypadkach konieczne może być farmakologiczne leczenie otyłości lub nawet „bariatryczne leczenie otyłości”, czyli chirurgiczne procedury mające na celu zmniejszenie masy ciała, takie jak operacja bypassu żołądka czy plastyka żołądka.

Redukcja masy ciała niesie ze sobą wiele korzyści dla zdrowia, w tym zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób związanych z otyłością, poprawę jakości życia i wydłużenie długości życia. Prowadzi również do poprawy samopoczucia, zwiększenia energii, poprawy snu, poprawy funkcjonowania układu oddechowego i krążenia oraz ogólnego poprawy jakości życia.

Pozostałe sposoby leczenia otyłości

Zrozumienie i zaakceptowanie faktu, że otyłość jest chorobą przewlekłą, a nie wynikiem braku samodyscypliny czy słabości charakteru, jest kluczowym krokiem w walce z tym schorzeniem. Społeczeństwo często stygmatyzuje osoby otyłe, co może prowadzić do dodatkowego cierpienia psychicznego i utrudniać podjęcie działań w celu poprawy zdrowia.

Bariatryczne leczenie otyłości, mimo że jest inwazyjne i wiąże się z pewnymi ryzykami, często okazuje się skuteczne tam, gdzie tradycyjne metody zawiodły. Operacje bariatryczne, takie jak bypass żołądka czy plastyka żołądka, mogą prowadzić do znacznego i trwałego spadku masy ciała, a tym samym do znacznego zmniejszenia ryzyka chorób związanych z otyłością.

Wsparcie psychologiczne i behawioralne jest równie ważne w walce z otyłością. Indywidualne i grupowe terapie mogą pomóc osobom otyłym w zmianie niezdrowych wzorców zachowań, radzeniu sobie ze stresem i emocjonalnym jedzeniem, a także w poprawie samooceny i samopoczucia.

Zarówno w Polsce, jak i na całym świecie, konieczne są skoordynowane działania na rzecz promowania zdrowego stylu życia, zapobiegania otyłości i leczenia osób już dotkniętych tym schorzeniem. Te działania powinny obejmować edukację zdrowotną, promocję aktywności fizycznej, zdrowych diet, a także dostęp do opieki medycznej i wsparcia psychologicznego dla osób borykających się z otyłością.